Month: July 2017

Twin Peaks als Postmoderne TV (Postmoderniteit, Unheimlichkeit, Tegenovergestelde Tweeling)

Library CityLeave a comment
DIT ARTIKEL IS GESCHREVEN VOOR BIBLIOTHEEK NIEUWE STIJL, 27-07-2017.

In het vorige stuk hebben we onderzocht hoe het werk van David Lynch veelal de vorm tot onderdeel van de inhoud maakt. We zijn dit tegengekomen in zijn films, waar de camera, het kijken of het acteren zelf onderdeel worden van het verhaal. Ook in zijn schilderwerk zagen we het creatieve proces en de verf zichtbaar onderdeel worden van de afbeelding, zonder dat het opgaat in een realistisch beeld. Nu we iets meer van David Lynch weten als kunstenaar, kunnen we beginnen met een analyse van Twin Peaks. Om de link duidelijk te maken tussen vorm en inhoud, moeten we eerst onderzoeken in wat voor tijd Twin Peaks uitkwam en wat het eigenlijk voor mechanismes bevat die werkzaam zijn onder het oppervlak.

Postmodernisme
Twin Peaks verscheen voor het eerst in 1990, een tijd waarin veel tv-series hard aan vernieuwing toe waren. Lynch is denk ik goed op de hoogte geweest van “wat er in de lucht hing“, zoals hij het zelf zou omschrijven. Wat er aan zat te komen voor tv was een era van postmodernisme. Natuurlijk waren er al eerder tekenen van postmodernisme in tv-programma’s. In de jaren ’80 gingen tv-programma’s al refereren naar andere tv-programma’s en ook naar zichzelf. De jaren ’90 zijn denk ik pas een echt typisch postmodern era geweest in het televisielandschap, voor een deel ingeluid door Twin Peaks (1990), maar ook door shows als The Simpsons (1989) en Seinfeld (1989).Read More »

Twin Peaks en de kunst van David Lynch (Medium als inhoud en de blik van Sartre)

Library CityLeave a comment
DIT ARTIKEL IS GESCHREVEN VOOR BIBLIOTHEEK NIEUWE STIJL, 15-07-2017.

Twin Peaks, de iconische tv-serie uit 1990 heeft dit jaar eindelijk een derde seizoen gekregen. Na meer dan 25 jaar wachten krijgen we antwoord op de cliffhanger waar het tweede seizoen mee afsloot. Zelf heb ik een goede tien jaar liggen dromen over hoe Twin Peaks verder zou kunnen gaan. Eigenlijk was ik nog het meest benieuwd hoe David Lynch deze keer het medium van de televisieserie zou adresseren. Hoe zou de wereld van Twin Peaks eruitzien in het tijdperk van de digitale camera, internet, Netflix en HBO?

Twin Peaks
Voor de komst van Twin Peaks daagden tv-series de kijker vaak maar weinig uit en waren voorspelbare motieven, ook wel tropes genoemd, gemeengoed geworden. Twin Peaks-makers Mark Frost en David Lynch bliezen het format van de tv-serie in 1990 nieuw leven in. De ervaren schrijver Frost en surrealistisch filmmaker Lynch creëerden een wereld vol mysterie, horror en verwondering. Twin Peaks leek tv voorgoed te veranderen. Waar in die tijd veel mensen overdonderd waren door de surrealistische elementen van Twin Peaks, en deze vaak niet goed konden duiden, leven we nu in een tijd waar we talloze theorieën en interpretaties onder handbereik hebben op het internet. Toch mis ik nog een overkoepelende theorie, reden of verklaring voor de abstracties die Lynch steeds opnieuw lijkt te gebruiken in Twin Peaks. Zijn beeldentaal heeft naar mijn idee een achterliggend concept dat alle gebruikte symbolen verklaart en aan elkaar verbindt.Read More »

Vreemde grote wezens (Kapitalisme, Innovatie, Exponentiële Organisaties)

Library CityLeave a comment
DIT ARTIKEL IS EEN VERVOLG OP: “OPEN SOURCE IN DE BIBLIOTHEEK“

Mijn vorige artikel voor Bibliotheek Nieuwe stijl (hier) ging over Open source: wat is het en hoe kan het een bijdrage leveren aan de moderne bibliotheek en aan de ontwikkeling van kennis in zijn algemeenheid? Ik heb laten zien dat Open source oorspronkelijk afkomstig is uit de wetenschap. In de wetenschappelijke wereld is het vrijuit delen van resultaten en vooral ook van de methoden achter de resultaten al veel langer gemeengoed. Dit model van openheid werkt vooruitgang in de hand. In dit stuk wil ik nadenken over deze vooruitgang, maar vooral ook over inktvissen, trollen en andere vreemde wezens die vooruitgang misschien wel in de weg staan…

Vooruitgang
Het is denk ik wel duidelijk dat we als mensheid streven naar vooruitgang. We zijn steeds op zoek naar nieuwe uitvindingen, nieuwe technologieën en een oplossing voor al onze problemen. Aan de ene kant helpen kapitalisme, concurrentie en marktwerking ons in een razendsnel tempo zaken te ontwikkelen. Aan de andere kant kunnen grote bedrijven die kiezen voor de kortste weg naar geld, vooruitgang ook juist in de weg staan. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven of patenthouders die al hun kennis en technologie binnen het bedrijf houden, waarmee de ontwikkeling van een technologie of product soms onnodig vertraagt of stil komt te liggen. Of aan bedrijven die een monopoly in stand houden en lobbyen tegen verandering. Of aan de opkomst van ‘patenttrollen’: bedrijven die er alleen op gericht zijn om zoveel mogelijk patenten te vergaren en de jacht te openen op iedereen die zich in hun vaarwater begeeft, zonder dat ze zelf iets produceren. Er is altijd discussie te voeren over de voor- en nadelen van dit soort fenomenen, maar veelal zien we hierdoor het ontstaan van rechtsonzekerheid, starters die weinig kans maken tegenover grote advocatenteams en vooral het tegenwerken van mogelijke innovatie.

Read More »