Ik, Robot (Asimov, AI, Blade Runner en Donna Haraway)

DIT ARTIKEL IS GESCHREVEN VOOR BIBLIOTHEEK NIEUWE STIJL, 13-10-2017.

Dit jaar is het thema van Nederland Leest: ‘Robotica’. Leden kunnen vanaf 1 november in de Bibliotheek een exemplaar van ‘Ik, Robot’ door Isaac Asimov ophalen, een cadeautje van de bieb. In deze bekende bundel van sciencefiction-verhalen uit 1950, denkt Asimov na over wat het betekent als we in de toekomst robots hebben die over een groot intellect en een bewustzijn beschikken. Asimovs werk is vooral bekend geworden vanwege het voorspellende idee dat we op een dag met artificiële intelligentie (AI), gaan samenleven. Vooral de morele repercussies en de maatschappelijke dilemma’s die Asimov suggereerde, blijven de lezer anno 2017 denk ik nog steeds boeien. Leuk materiaal om eens over na te denken en ook mijzelf de vraag te stellen: “Ben ik eigenlijk een robot?”

Robotwetten
‘Ik, Robot’ is een verzamelwerk van negen korte verhalen. Verhalen die door de jaren 40 en 50 in delen werden uitgegeven in verschillende sciencefiction-magazines. De losse verhalen spelen zich allemaal in dezelfde wereld af, waar de robots in kwestie allemaal van het “U.S. Robots and Mechanical Men” bedrijf afkomen. Robot-psycholoog Susan Calvin is een terugkerend personage dat te hulp schiet in de verhalen zodra er problemen met de robots zijn en een mogelijk bedrijfsschandaal voorkomen moet worden. Misschien wel het bekendste element van de bundel zijn de drie robotwetten waaraan elke robot zich moet houden. Ze staan beschreven in het zogenaamde positronisch brein van de robots. Ten eerste mag een robot nooit een mens kwaad doen en kwaad tegenover de mens ook niet laten gebeuren. Ten tweede moet een robot orders van mensen opvolgen tenzij deze in strijd zijn met de eerste wet. Ten derde moet een robot altijd zichzelf beschermen tenzij, je raadt het al, dit in strijd is met de eerste of de tweede wet. Hier maakt Asimov een mooie opzet van prioriteiten waardoor een robot zou kunnen samenleven met de mens.Read More »